Holistische zorg

Vanuit de holistische zorg wordt de mens als een geheel gezien, zowel fysiek, mentaal als sociaal. Hierbij is ook aandacht voor omstandigheden en omgeving, omdat de mens zich hierop moet aanpassen. In hoeverre iemand zich aan kan passen is van invloed op het functioneren en kwaliteit van leven.

Holistische zorg is verder kijken dan alleen de klacht

In de holistische zorg wordt verder gekeken dan alleen naar de klacht. Er wordt hierbij gekeken naar de mens in zijn geheel, als één functionerend geheel, en niet alleen naar symptomen welke behoren bij een klacht. Hoe completer het beeld is van de situatie waarin iemand zich begeeft, hoe beter je kunt begrijpen hoe klachten ontstaan en hoe het lichaam weer in balans kan komen.

Daarom is het belangrijk om ook aandacht te hebben voor de bijkomende factoren die op iemand van invloed zijn en deze mee te nemen in de behandeling.

De belangrijkste factoren worden in dit artikel beschreven en nader verklaard. Dit zijn:

• lichamelijke factoren
• mentale factoren
• omgevingsfactoren
• leefstijl

Lichamelijke factoren

De lichamelijke factoren gaan over het fysieke lichaam. Dit betreft onder andere de samenhang van weefselstructuren (anatomie) en functies van de orgaansystemen (fysiologie). Geen enkel orgaansysteem kan los van andere orgaansystemen functioneren. En elk weefsel heeft verbinding met andere weefsels.

De lichamelijke factoren zijn bepalend voor de:

• vitaliteit
• belastbaarheid
• lichamelijke functionaliteit

Als een bepaald systeem niet optimaal functioneert geeft dat extra spanning op de rest van het lichaam. Om een klacht te behandelen is het daarom van belang deze in samenhang met het geheel te zien. Een klacht wordt meestal pas voelbaar als het lichaam de verstoring niet meer kan compenseren. Het lichaam heeft op dat moment al veel aanpassingen gedaan om te kunnen blijven functioneren.

Vandaar dat de oorsprong van een klacht meestal op een andere plek zit dan waar deze tot uiting komt. Op het moment dat bijvoorbeeld de linker kuit overbelast is ga je, meestal onbewust, het rechter been meer belasten om het linker been te ontzien. Als dit langere tijd duurt past het lichaam zich hier op aan en kan er een verhoogde spanning in het rechter been ontstaan omdat deze meer belast wordt. Dit kan ook klachten elders in het lichaam geven.

Een aantal voorbeelden van lichamelijke factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van klachten zijn:

• overprikkeld zenuwstelsel – gespannen spieren, gevoelsstoornissen, zenuwpijn
• verslechterde doorbloeding – lokale koude, verkleuring, verminderde functie, pijn
• anatomische afwijkingen – afhankelijk van de structuur: beperking van functie
• verstoord hormoonstelsel – depressie, hoofdpijn, slaap– of eetstoornissen, etc.
• verstoord lymfesysteem – vochtophopingen, verminderde afvloed afvalstoffen
• verstoorde spijsvertering – maagpijn, buikpijn, afwijkende ontlasting, ondervoeding

Elke afwijking kan verschillende oorzaken hebben en meerdere orgaansystemen beïnvloeden. De bovengenoemde factoren beïnvloeden ook elkaar.

Een overprikkeld zenuwstelsel dat verhoogde spierspanning geeft kan een verminderde doorbloeding veroorzaken. Elke klacht die pijn en ongemak veroorzaakt geeft stress. Stress geeft een overprikkeld zenuwstelsel en verhoogde afgifte van stresshormonen. Chronische stress kan nadelige gevolgen hebben voor het spijsverteringssysteem. Stoornissen in de spijsvertering benadelen de voedingstoestand van het lichaam. Als meerdere systemen uit balans raken, kunnen deze elkaar negatief beïnvloeden.

Wanneer het lichaam in staat wordt gesteld om te herstellen werkt deze spiraal uiteraard ook de positieve kant op. Hieruit blijkt duidelijk dat de verschillende systemen werken als communicerende vaten die van elkaar afhankelijk zijn.

Het lichaam is zelfregulerend en volcontinu bezig met herstelwerkzaamheden om de gezondheid te handhaven. Dit kost veel energie. Als er bijkomende factoren zijn die (te) veel energie van het lichaam vergen gaat dit ten koste van het herstel en de gezondheid.

Mentale factoren

Zeer bepalend in het proces van ziekte en herstel is het mentale aspect. Hoe meer vertrouwen je hebt in jouw lichaam en de behandeling, hoe beter de behandeling en het herstel zullen verlopen. Positieve gevoelens hebben een gunstig effect op het lichaam. Daarnaast zijn ontspanning en rust van cruciaal belang in het herstelproces.

Onderstaande factoren zijn van invloed op jouw mentale welzijn en kracht.

• opvoeding – ontwikkeling, zelfstandigheid, eigenwaarde en sociale vaardigheden
• karakter  – stabiliteit, zelfvertrouwen, flexibiliteit, daadkracht, zelfkennis
• lichamelijke vitaliteit – draagkracht, belastbaarheid, aanpassingsvermogen
• sociale acceptatie – gewaardeerd voelen, geborgenheid, vriendschap, steun krijgen, erbij horen
• zinvol leven – waardevol bestaan, doel hebben, maatschappelijke bijdrage
• emotionele balans –  voldoende draagkracht om doorgemaakte emoties te verwerken
• tevredenheid – kunnen genieten, je prettig voelen, dankbaarheid ervaren
• lichaamsbewustzijn – bewust zijn van subtiele signalen, vermogen te anticiperen hierop

Deze factoren samen zijn bepalend hoe omstandigheden op jou en jouw lichaam inwerken. Ze staan niet op zichzelf maar zijn verstrengeld met elkaar. Bij een stabiele opvoeding zijn de kans op een stabiel karakter en sociale acceptatie ook groter.

Wanneer je onder druk staat en mentaal niet sterk bent, ervaar je tegenslagen en druk intenser dan wanneer je jezelf voldoende vitaal voelt om stresssituaties het hoofd te bieden.

De ervaring van stress wordt voor een belangrijk deel bepaald door het gevoel van controle dat je hebt over jouw situatie. Die controle heb je meer als je stevig in je schoenen staat, voldoende energie hebt om oplossingen te bedenken en voldoende stabiliteit om het overzicht op de situatie te kunnen houden.

Onzekerheid maakt je meer beïnvloedbaar voor situaties van buitenaf en gevoeliger voor stress. Chronische stress is ondermijnend voor de gezondheid omdat het zorgt voor een hoger energieverbruik en het lichaam onder druk zet.

Emotionele overbelasting is een van belangrijkste oorzaken van stress. Emoties zijn ontregelend als ze structureel van invloed zijn en niet of onvoldoende verwerkt kunnen worden. Ze geven spanning in het lichaam en kunnen zelfs stoornissen in orgaansystemen veroorzaken. Emoties onderdrukken kost veel energie.

Oververmoeidheid maakt dat jouw alertheid en incasseringsvermogen afnemen. Hierdoor raak je sneller overprikkeld. Bij extreme uitputting kun je zelfs in een burnout raken. Dit is een vergevorderd stadium van uitputting met een enorme impact op het lichamelijk, mentaal en sociaal functioneren.

Burnout, holistisch bekeken

Een burnout is het resultaat van jarenlange structurele overbelasting. Welke factoren bepalen dat iemand zo diep kan gaan? Aan de basis ligt vaak een complex van samenhangende factoren. Deze kunnen te maken hebben met opvoeding, karakter, ontevredenheid, sociale druk, stress, eenzaamheid, voortslepende conflicten, doorgemaakte trauma’s, sterk prikkelende omgeving, ongezonde leefstijl, enzovoorts.

Een burnout is een goed voorbeeld waarbij een holistische benadering en multidisciplinaire aanpak nodig is. Vaak is er sprake van een scala aan lichamelijke en mentale klachten, die zich niet gemakkelijk laten oplossen vanwege de complexiteit.

Hiervoor is samenwerking nodig vanuit verschillende zorgsectoren. Vanuit meerdere specialismen en behandelwijzen is er meer kennis en inzicht voor handen om de persoon in kwestie zoveel mogelijk ondersteuning te bieden bij het herstel en het behoud van de gezondheid.

Holistische gezondheidszorg, zorg met een brede kijk naar de mens

Samenwerking tussen reguliere zorg waaronder artsen, fysiotherapeuten, psychiaters en de complementaire zorg zoals osteopathie, homeopathie, craniosacraal therapie en acupunctuur versterkt de zorg.

Vanuit meerdere behandelinzichten kan er efficiënt worden gewerkt om het herstel te bespoedigen en de gezondheid te verbeteren. Deze multidisciplinaire zorg ondersteunt de holistische visie door verder te kijken dan één behandelvorm in het behandelen van een klacht.

Meer factoren bekeken vanuit de holistische visie

Naast de lichamelijke en mentale factoren zijn er nog twee belangrijke factoren waar binnen de holistische zorg naar gekeken wordt. Dit zijn de leefstijl en omgevingsfactoren. Veelal kan een arts of therapeut daar concreet weinig aan doen, maar jij zelf wel. Bewustwording is hierin van belang. Een arts of therapeut kan jou hierin bijstaan.

Leefstijl

Met jouw leefstijl bepaal je de investering die je in jezelf doet. De onderstaande onderwerpen hebben voornamelijk betrekking op de gezondheid.

• voeding
• beweging
• ontspanning
• rust
• cultuur
• ontwikkeling
• sociaal

Met een gezonde leefstijl help je jouw lichaam om vitaal en in balans te blijven. Energie haal je niet alleen uit jouw voeding, maar ook uit sociale contacten, cultuur en zelfontwikkeling. Jouw belastbaarheid hou je op peil met voldoende beweging, mentale uitdagingen, ontspanning en voldoende rust.

Omgevingsfactoren

Omgevingsfactoren hebben veel invloed op het lichaam. Het lichaam staat dag en nacht bloot aan prikkels uit de omgeving die continu verwerkt moeten worden. Dit verwerken kost energie en heeft daarom impact op het lichaam en zijn functies.

Denk bijvoorbeeld aan:

• weersomstandigheden (temperatuur, vocht, droogte en wind)
• geluid
• kleur
• licht
• spanning (druk / stress)
• drukte
• de omgeving zelf (natuur/industrieel)

Het lichaam moet zich aan elke omstandigheid aanpassen. Als het koud is kost het meer energie voor het lichaam om warm te blijven. Bij warmte zorgt het lichaam voor verkoeling in de vorm van transpiratie.

Een drukke omgeving zorgt voor veel prikkels die het lichaam moet verwerken. Dit gaat veelal onbewust, tenzij de prikkels storend worden, zoals bijvoorbeeld bij geluidoverlast of flikkerend licht.

Alle beschreven factoren, vooral in combinatie met elkaar, zijn bepalend voor hoe je “in het leven staat”.

Holistische zorg, gezondheidszorg van de toekomst

Vanuit de holistische gezondheidszorg streef je ernaar om de juiste omstandigheden te bieden waarin iemand in staat wordt gesteld om te herstellen en de gezondheid te handhaven.

Therapeutisch Centrum Klerk, specialist in holistische zorg in Capelle aan den IJssel

Onze therapeuten zijn gespecialiseerd in het holistisch behandelen van klachten en doen dit met;

• acupunctuur
• shiatsu therapie
• cranio sacraal therapie

Wil je meer informatie over onze holistische visie of de behandelmethoden, neem gerust contact met ons op. Onze therapeuten informeren jou graag hierover.

Therapeutisch Centrum Klerk
Kanaalweg 33
2903 LR Capelle aan den IJssel
010-4423505
info@tcklerk.nl